Het word nu even echt winter. Vrijdagnacht gaat het hard vriezen. 8 graden vorst is voorspeld. Dat betekent waarschijnlijk dat in het weekend een aantal groenten niet uit de grond te krijgen zijn omdat de vorst in de grond zit. Daarnaast zal een aantal groenten de strenge vorst niet overleven. Helaas, maar dat is niet anders. Ik geef liever weer groenten terug aan de aarde dan dat er te weinig te oogsten is. Na het weekend gaat de temperatuur weer omhoog.

Ben afgelopen weekend naar de CSA-conferentie in België geweest. 4 jaar geleden is op deze jaarlijkse bijeenkomst het idee van De Nieuwe Akker geboren! Het betreft vooral een samenkomst van boerinnen en boeren met zelfoogstbedrijven. Ik heb weer veel inspiratie opgedaan. En workshops over mechanisatie, schaalbaarheid en ledenbinding gevolgd. We hebben ook zelfoogstbedrijven bezocht. Ik werd behoorlijk jaloers. Een bedrijf met 250 leden, 2 trekkers en 2 boogkassen en nog veel meer. Tja,.......... we hebben nog een weg te gaan.

Over de weg die bewandelt is en de weg nog te gaan, wil ik graag met jullie van gedachten wisselen. Op de ledenvergadering. Ik heb 2 avonden in gedachten. Dinsdagavond 8 januari of donderdagavond 10 januari. Ik hoor graag van jullie wat de voorkeur heeft.

Van veel groenten staan recepten op deze website.

Te oogsten

Winterpostelein: Op bepaalde plaatsen staat het dik en hoog. Daar dus oogsten. Er staan ook nog kleine plantjes. Graag oppassen dat je daar niet opgaat staan. Je pakt met de ene hand een bosje steeltjes en met de andere snijdt je de steeltjes onderaan door. Snijden dus en niet trekken svp. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene.

Pastinaak: De spitvork loodrecht ongeveer 10 cm naast de pastinaak diep in de grond drukken. De steel naar achteren duwen totdat de grond iets omhoog komt. Wortel uit de grond trekken. Ongeveer 300 gram per volwassene

Schorseneren: Ze worden ook wel "keukenmeidenverdriet" genoemd. In de schil zit latex en als dat aan je handen plakt krijg je hardnekkige rubber-oranje vlekken. Schillen onder water of met handschoenen aan voorkomt verdriet. Deze zwarte wortel haal je niet zomaar uit de grond. Je moet vlak naast de rij een gleuf graven van ongeveer 40 cm diep. Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Voor assistentie met het oogsten ben ik op vrijdagochtend tussen 9-10 uur en woensdag tussen 9:30 en 10:30 uur beschikbaar. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 300 gram/volwassene.

Boerenkool: Onderste bladeren eerst oogsten dan kunnen de kleinere nog wat groeien. Bladeren kan je afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Prei: Net als bij de pastinaak, de spitvork naast de prei diep in de grond steken en dan steel naar achteren duwen, zodat de grond open breekt. Je kan dan de prei onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Om schoon te maken; wortels er af snijden en buitenste niet mooie schutbladeren eraf trekken. Eventueel niet mooie punten af snijden. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Spruiten: Spruiten van de stengel afbreken. 300 gram per volwassene.

Voor de liefhebber


Italiaanse veldsla: Is een veldsla die wat groter is dan de gewone veldsla. Kan daarentegen minder vorst verdragen. Het is een luxe groente, die als salade gegeten wordt. Het heeft een zachte smaak. Oogsten door worteltje net onder het hele plantje door te snijden. Ongeveer 100 gram per volwassene.

Koolraap: Zolang ze niet bevroren zijn geraakt kan je ze nog gebruiken. Het zijn grote knollen. Als er een slechte plek op de knol zit, kan je dat er gewoon afsnijden en dan nog een tijdje bewaren. Oogsten door onderaan het blad vastpakken en knol uit de grond trekken. Naar behoefte oogsten.

Raapstelen: Zijn groot. Misschien bevroren. Worden wat vezeliger en blad word slechter. Oogsten door bos onderaan vast te pakken en met wortel en al uit de grond trekken. 1 bos per persoon.

Rucola:  Er staat nog rucola tussen de knolselderij. Misschien bevroren. Dat groeide van het voorjaar ernaast en heeft zich zelf uitgezaaid. Een bos per persoon. De rucola oogst je hetzelfde als de raapsteel. Met wortels uit de grond trekken. Zolang de voorraad strekt.

Groenlof: Is misschien bevroren. Is weer eens zo’n buitenbeentje dat alleen nog gratie krijgt bij de ‘alternatieve’ consument. De meeste kookboeken zijn het bestaan van deze groente vergeten of negeren het doelbewust. Onterecht, want wat bleek uit onze populariteitsmeting: groenlof valt redelijk goed in de smaak. Groenlof is een bladgroente met spitse, langwerpige kroppen en groeit op elke grond  De plant is familie van witlof en andijvie en kan een klein beetje vorst verdragen, vandaar zeer geschikt voor najaarsteelt. Groenlof wordt meestal gestoofd. Verwijder de groene toppen en zo nodig de buitenbladeren. Hou je van een beetje bitter, laat ze er dan aan. Even stoven en daarna met een kaassausje gratineren of mengen in een aardappelpuree of hesprolletjes mee maken of gewoon puur... Rauw kan ook (in reepjes)! De groente kan lang bewaard worden in de koelkast, afgedekt om uitdroging te voorkomen. (Bron: de wassende maan). Oogsten: 1 per volwassene. Of als je ze te klein vind ,2 stuks oogsten. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden.

Groenselderij: Misschien bevroren. Is het broertje van de bleekselderij. Hij is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Schijfjes groenselderij kunnen evt. in combinatie met andere groenten zoals wortel, prei, ui, tomaat, courgette etc. gestoofd worden. Ook is ze lekker in de soep. Rauwe schijfjes groenselderij zijn heerlijk in een gemengde salade. Met een dipsausje erbij zijn de rauwe stengels een kruidige en sappige traktatie. Er zitten wat bruine plekken op de plant. Dat kan verder geen kwaad. Bij bereiding gewoon weghalen. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden. 1 per volwassene.


Veel plezier met de oogst. En mocht je nog vragen hebben, dan beantwoord ik die graag.


Met vriendelijke groet, Jan-Jaap Scholten