Kerstboom

Ik heb vorig jaar mijn kerstboompje met kluit na de kerst tussen de sloot en de tunnel gezet. Het boompje is mooi aangeslagen en groeit gestaag door. Ben ik blij mee want ik wel graag het plastic van de tunnel uit het zicht krijgen. Omdat ze in tegenstelling tot bijvoorbeeld wilgen in de winter groen blijven, ideaal! Dus als je een kerstboom met kluit hebt, wil ik hem na de kerst wel graag voor de nieuwe akker hebben om een groene afscheiding naast de tunnelkas aan te leggen. Als je hem rustig aan de temperatuursverschillen laat wennen(acclimatiseren) en het regelmatig een beetje water geeft, houd het zijn naalden en kan de boom nog heel lang mee!

Ik wil het boompje na de kerst ook wel ophalen! Wie doet mee?

Aanstaande zaterdag ga ik naar de jaarlijkse ESA-conferentie. Elke winter komen daar de CSA-boeren en boerinnen en andere betrokkenen en geïnteresseerden bij elkaar. Daar gaan we het ook hebben over wat is nu eigenlijk CSA? Waar staat het voor? Waarmee onderscheidden wij ons van andere biologische groenten aanbieders. Zoals pakketten met streekproducten die aan huis afgeleverd worden. In de CSA staat zorg voor de mens, dier en bodem centraal. Door de bewuste verbinding tussen de klant(consument), boer en bodem(grond) ontstaat er een duurzame organisatie waarbinnen de economie bepaalt word door de draagkracht van diezelfde spelers. Een vruchtbare bodem, geeft niet alleen veel, maar is ook veerkrachtiger. Kan bijvoorbeeld beter tegen een lange droge periode. Goede zorg voor de bodem is dan ook essentieel. De vruchtbaarheid van de bodem bepaalt dus ook de draagkracht ervan. Met andere woorden: de prijs van het product word bepaalt door;

De draagkracht van de bodem; kwaliteit en prijs van de grond en duurzame bodemvruchtbaarheid,

De draagkracht van de boer; de arbeidsintensiteit en arbeidsduur,

De draagkracht van de consument; inkomen en bereidheid te betalen.

Deze vorm van lokale landbouweconomie is de laatste jaren volop in ontwikkeling. In 2012 waren er 12 CSA-bedrijven in Nederland. Nu zijn er dat 31. Ook de prijs van een oogstaandeel en dus de bereidheid van de consument om bij te dragen en dus een eerlijke prijs te betalen is gegroeid. De prijs van een oogstaandeel is in die periode enorm gestegen. In 2012 was €180,- een normale prijs. Nu liggen de prijzen tussen de €210,- en €280,- De winst van deze ontwikkeling is dat CSA-landbouw de mogelijkheid schept, dat er voldoende ruimte is om duurzaam te investeren in bodemvruchtbaarheid, dat de boer een redelijk inkomen heeft met normale werkuren. En dat de consument eerlijke groenten krijgt, voor een eerlijke prijs. Voorwaarde voor deze ontwikkeling is dat de consument en boer (en eventueel de grondeigenaar) een binding, een dialoog met elkaar aangaan. Activiteiten op het land, bij de boer, zoals zelf-oogsten en een jaarvergadering helpen hier enorm bij. Zo, dit bovenste kan ik zo in mijn voordracht op de CSA-conferentie gebruiken! CSA kan dus niet in je eentje. Ik kan dus ook niet de Nieuwe Akker in mijn eentje ontwikkelen. Dialoog is belangrijk. Daarom ben ik blij als leden mij bevragen of opmerkingen hebben. Dan alleen weet ik wat er speelt en leeft. Daarom is de jaarvergadering ook belangrijk. Hier wordt gestructureerd overlegd en worden beslissingen genomen. Over investeringen en andere belangrijke zaken.

Dus kom naar de Jaarvergadering van de Nieuwe Akker op dinsdagavond van 19.30-22.00 uur op 12 januari. Locatie: De Groene Golf, Gooierstraat 9 te Deventer. Graag even een mailtje, app of sms sturen als je van plan bent om te komen. Dan weet ik hoe groot de te huren ruimte moet zijn.

Doordat het winter is heb ik ook mooi de tijd om met bovenstaande zaken bezig te zijn. Maar het werk op de tuin gaat ook door. Zo heb ik in de tunnelkas winterpostelein en veldsla gezaaid. Moest nodig gewied worden. Als dan het zonnetje schijnt kan het in de kas wel 20 graden worden! Fijn voor de groei van de plantjes en fijn voor de wieders!

Te oogsten:

Spruiten: Staat helemaal links op de tuin. De kleinere spruiten laten zitten, want die groeien nog dikker! Struik met dikke spruiten zoeken en de allerdiksten van de stengel afbreken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Palmkool: Staat op linker gedeelte, achter de Chinese kool. Is soort van Italiaanse versie van de boerenkool. Bladeren kan je afbreken. Je oogst eerst de grotere bladeren van onder af, zodat de kleinere nog groot kunnen groeien. De bladeren hebben gaatjes door de rupsen. Die hebben ook poepjes op de bladeren gelegd. Kan geen kwaad. Wel goed wassen! Ongeveer 400 gram per volwassene.

Winterpostelein: Een bladgroente. Goed te gebruiken als salade. Staat vanaf de pomp gezien, rechtdoor.  Je pakt met de ene hand een bosje steeltjes en met de andere snijdt je de steeltjes onderaan door. Snijden dus en niet trekken svp. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene.

Pastinaak: Staat ongeveer 10 meter naar rechts, en dan naar achteren lopen. Zie bordje. Vooraan beginnen met oogsten! Even goed kijken waar ze zitten, zodat je er niet boven op gaat staan! Een spitvork pakken. Staat ergens op het land. Bijvoorbeeld bij de winterwortels. Spitvork loodrecht, ongeveer 10 cm naast de wortels in de grond drukken. De steel naar achteren duwen totdat de grond en wortel iets omhoog komt. Loof onderaan vastpakken en wortels uit de grond trekken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Prei: Staat helemaal rechts op de tuin. Net als bij de pastinaak, de spitvork naast de prei diep in de grond steken en dan steel naar achteren duwen, zodat de grond open breekt. Je kan dan de prei onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Graag alles, ook de kleintjes oogsten. Om schoon te maken; wortels er af snijden en buitenste niet mooie schutbladeren eraf trekken. Eventueel niet mooie punten af snijden. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Groenlof: Staat beetje naar rechts, dan bij bordje paadje in. Dan achteraan, links van de pastinaak. Kan je goed ook goed stampot van maken, a la andijvie. Oogsten: 1 per volwassene. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden.

Wortel (winter): Staat vanaf de pomp gezien, ietsje naar rechts. De spitvork loodrecht ongeveer 10 cm naast de wortels in de grond drukken. De steel naar achteren duwen totdat de grond iets omhoog komt. Loof onderaan vastpakken en wortels uit de grond trekken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Knolselderij: Staat naar rechts. Knol uitzoeken en met de spitvork los steken. Loof onderaan vastpakken en knol uit de grond trekken. Je kan ook met een mes de wortels doorsnijden en dan de knol eruit trekken. 1 kleinere voor 1 volwassene. Een grotere voor 2 persoonshuishoudens. Enzovoort

Voor de liefhebber

Schorseneren: Staat ongeveer in het midden. Links naast de witlof. Deze zwarte wortel haal je niet zomaar uit de grond. Je moet vlak naast de rij een gleuf graven van ongeveer 40 cm diep. De grond naast het teelt bed leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 200 gram/volwassene.

Koolraap: Staat helemaal links aan de achterkant van het koolperceel. Het zijn kleine knollen. Oogsten door onderaan het blad vastpakken en knol uit de grond trekken. 1 per volwassene.

Rode kool: Staat links van de boerenkool. Ziet er soms onsmakelijk uit. Echter wanneer je de slechte bladeren eraf haalt, zit er meestal een mooie kool onder. Oogsten door steel onder de kool door te knippen/snijden. Zolang de voorraad strekt.

Witlof: Haal met een spitvork de wortels uit de grond. Ongeveer 10 per volwassene. Snij ze op een gelijke lengte van 20 cm ongeveer. Snij het loof 2 cm boven de wortel af. Breek de fijne zijwortels af. Is de wortel gesplitst in twee ongeveer gelijke delen, laat je ze zo. Thuis doen; Intafelen: Heb ook in het oogstbericht nr. 48 en 49 een link naar een website gezet, waarin het heel duidelijk uitgelegd wordt. In een plastiek bak of grote emmer leg je de wortels, rechtop, lichtjes schuin naast mekaar. Leg ze zo dat aan de bovenkant alle snijvlakken mooi op dezelfde hoogte komen. Duw tussen iedere rij wortels een laagje aarde. Als de bak vol is, ga je hem begieten zodat de aarde goed aan de wortels hecht en vochtig is. Plaats de bak op een donkere, warme plaats met een temperatuur van 16 a 17°C, dan kan je na 3 tot 4 weken oogsten.

Groenselderij: Staat rechts van de knolselderij, achteraan. Heeft flink last van “roest” De niet aangetaste binnenste stengels zijn nog goed te gebruiken. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden. 1 per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Snijbiet: Staat helemaal rechts,vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Richthoeveelheid: Ongeveer 250gram/volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Peterselie en /of snijselderij: Staat op de kruidentuin. Bosje afsnijden voor vers gebruik. Niet te laag snijden. Want dan kan er weer nieuwe groeien.

Kruiden: Tijm. Staat langs het akkerpad. Oogsten voor vers gebruik, naar behoefte.

Veel plezier met de oogst. Mocht je nog vragen hebben of iets willen doorgeven dan hoor ik dat graag! Via telefoon 06-30882408 of e-mail.

Jan-Jaap Scholten