Toekomst

Ik ben naar een bijeenkomst geweest van de Toekomstboeren. Een jonge organisatie waarin relatief veel jonge vrouwen en mannen bezig zijn met letterlijk boeren voor de toekomst. Jonge gedreven mensen, op zoek naar een betere wereld, een betere landbouw, eerlijk en houdbaar voor de toekomst, met respect voor het leven en de aarde. Een aantal zijn ook een zelfoogsttuin volgens de CSA-principes begonnen of aan het opstarten. Wij zijn pioniers, die met passie en overtuiging, aan een landbouw, aan een voedselvoorziening voor nu en in de toekomst werken. Deze pioniers komen allerlei obstakels tegen die overwonnen dienen te worden. De meesten zijn niet van boeren komaf. Dus hoe kom je aan grond? Hoe kom je aan geschikte grond? Hoe kom je aan een plek waar je kan blijven? Veelal starten bedrijven in allerlei tijdelijke constructies. De Nieuwe Akker ook. Het eerste jaar huurde ik een stuk grond een paar km van de stad. Dat jaar daarna kon ik de huidige lokatie pachten. Van een woningbouwvereniging. Ik kreeg een jaarcontract. En na de directeur uitgenodigd te hebben, kon ik een 5-jarig pachtcontract krijgen. Echter de woningbouwvereniging moet nu verplicht van de overheid de landbouwgrond gaan verkopen. Het pachtcontract loopt in april 2018 af. Ik ben vorige winter begonnen met de zoektocht naar een vaste plek. Onder andere voor dit doel heb ik een kerngroep uit de “leden” gevormd. Om mij te helpen een beleid uit te stippelen. Sinds die tijd is er contact gezocht met o.a. St. Ijssellandschap. Een Stichting die rond de 5000 ha grond beheert en ook regelmatig grond koopt. Er zijn opties voor de Nieuwe Akker. Zo zou Ijssellandschap de grond van de woningbouwvereniging kunnen kopen en aan de Nieuwe Akker door verpachten. Echter de verkoop moet nog starten, maar is is geen zekerheid dat IJssellandschap koopt. En zo zijn we ook met een andere lokatie in de buurt bezig. Maar daar is het ook de vraag of het kwartje de goede kant opvalt. Het voelt niet prettig om afhankelijk te zijn van een Stichting die geen beloftes doet of kan doen.

Een andere optie dan pachten is kopen. Ik heb zelf geen geld om grond te kopen. Echter er zijn voorbeelden, waarbij kapitaal voor de grond anders verkregen is. Zo is er een BD-grondfonds voor Biologisch Dynamische boeren. Zij kopen dus grond om langdurig te verpachten aan boeren. Die heb ik gebeld. Ik ben geen officiële BD-boer en die gaan voor. Verder zijn er erg veel verzoeken voor grond. Een lange wachtlijst. In België hebben CSA-boeren zelf een grondfonds opgericht. Landgenoten genaamd. Het verkocht aandelen met een maatschappelijk rendement. Ze hebben er landelijk hard aan gewerkt en toen het eerste jaar €200.000 bij elkaar gekregen. Daar hebben ze 5 ha grond van gekocht en dat wordt nu verpacht aan een Belgische collega-boer. Een andere model is een soort van coöperatie van consumenten die geheel of gedeeltelijk hun eigen boerderij financieren. Zo betalen ze in Limburg bij de zelfoogsttuinen van Locotuinen naast het oogstabonnement, € 250,- inleggeld. Wat de consument weer terug krijgt als hij stopt. Met de abonnements- gelden worden de boeren betaald. Met het inleg geld wordt geïnvesteerd.

2016 12 02 de tuinIn Boxtel is het project Herenboeren gestart. Zeventig gezinnen hebben het inschrijfgeld van 2.000 euro per huishouden neergelegd. In ruil daarvoor zijn ze mede-eigenaar van de boerderij, bepalen ze wat er verbouwd wordt en verplichten ze zich om elke week tegen betaling vlees, eieren, groenten en fruit af te nemen. De grond is gekocht en de boerderij wordt vorm gegeven. Inmiddels zijn er 15 Herenboeren-projecten in nederland gestart! Misschien moeten we niet afwachten of het kwartje de goede kant opvalt, maar zelf het heft in eigen handen nemen! Voor onszelf, voor nu en voor de toekomst van onze kinderen. Even schetsen. De Nieuwe Akker pacht nu 1,3 ha grond. Een hectare zou ook genoeg kunnen zijn. Dat kost rond de € 60.000 Als we uitgaan van 100 "leden" dan zou je met € 600,- inleggeld per lid, de grond voor een tuinbouwbedrijf kunnen kopen. De leden, de consument, zijn mede-eigenaar en kopen hun groente en kleinfruit bij hun eigen tuinderij, waarmee de tuinder betaald kan worden. Het is een idee.... Als dit concept je aanspreekt, kan je ook eens kijken naar de website van de Herenboeren; www.herenboeren.nl Ben benieuwd wie dit aanspreekt! Wordt vervolgt. En ondertussen werken we gewoon verder. Ook aan de toekomst.

En planten we weer een boom. Die vrucht gaat dragen. Op de Nieuwe Akker.

Vorst

Wanneer het vriest koppel ik de handpomp af om kapot vriezen te voorkomen. Om diezelfde reden dek ik de vorstgevoelige groenten af met vliesdoek of iets anders. Dus wanneer het vriest geen doeken wegtrekken. Ik zal wat de winterwortels betreft tijdens de vorst een kistje wortels in de kleine tunnelkas op voorraad proberen te houden.

 

Topinambour

Mooi Frans woord voor aardpeer. Is het knolvormende broertje van de zonnebloem. Komt oorspronkelijk uit Amerika en werd daar o.a. gegeten door de indianen. Begin 17e eeuw in Europa gekomen en na de komst van de aardappel weer uit beeld verdwenen. Gaan we nu ook oogsten.


Te oogsten:

Aardpeer: Staat achter de kruidentuin. Het bevat nogal veel eiwit voor een knolgewas; 1,7 %. De suikers zijn erin aanwezig in de vorm van inuline, wat aardperen geschikt maakt voor suikerzieken. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een lichte nootachtige smaak. Aardperen zijn ook, mits vers, rauw te eten en zijn dan lekker brossig en krokant. Ze combineren goed met aardappels, worteltjes, vis en noten. Echter ook met prei, erwten, bonen en broccoli gaan ze fijn samen. Voorzichtig met een spitvork of greep onder een stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Waarschijnlijk zitten ze ook aan weerzijden onder het gras. Ongeveer 250 gram per volwassene. Graag de stengels op een hoop bij de dichtstbijzijnde boom leggen.

Schorseneren: Staat helemaal links op de tuin. Deze lange zwarte wortel haal je niet zomaar uit de grond. Er zijn 3 rijen. Je graaft eerst vlak naast een buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 250 gram/volwassene.

Prei: Zie je vanaf de pomp wel staan. Oogsten door met de spitvork de prei eerst los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Spruiten: Staan rechts naast de grote tunnelkas. Dikste spruiten plukken. De kleinere groeien nog groter. Ongeveer 250 gram per volwassene

Boerenkool of palmkool: Op het rechter gedeelte van de tuin. Onderste bladeren eerst oogsten dan kunnen de kleinere nog wat groeien. Bladeren kan je afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Wortel: Lekker zoet. Staat helemaal links op de tuin. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij het loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Pastinaak: Staat links op de tuin. Zie bordje. Een spitvork pakken. Staat ergens op het land. Bijvoorbeeld bij de wortels. Spitvork loodrecht, ongeveer 10 cm naast de wortels in de grond drukken. De steel naar achteren duwen totdat de grond en wortel iets omhoog komt. Loof onderaan vastpakken en wortels uit de grond trekken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Snijbiet:Staat vlak bij de handpomp, iets naar rechts,vooraan. Heeft wat last van de vorst gehad, maar het jonge blad is nog mooi. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 400 gram/volwassene.

Rucola: Staan links van de uitgebloeide zonnebloemen, achteraan. Lichte vorstschade mogelijk. De rest is nog prima groente. .Oogsten door blaadjes te plukken.


Voor de liefhebber:

Groenselderij: Staat links van het kale roggeveldje, halverwege het land. Is iets geraakt door de vorst Is het broertje van de bleekselderij. Hij is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden. 1 per volwassene.

Winterpostelein: Een bladgroente. Goed te gebruiken als salade. Staat vanaf de pomp gezien, iets naar links en dan rechtdoor.  Sommige planten hebben bloemetjes. Kan geen kwaad. En ze zijn een beetje vezelig. Je pakt met de ene hand een bosje steeltjes en met de andere snijdt je de steeltjes onderaan door. Snijden dus en niet trekken svp. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 100 gram per volwassene.

Witlof: Staat helemaal rechts. Steek een aantal witlof planten uit. Zijn iets bevroren. Maar volgens mij doen ze het nog wel. Snij het loof vanaf 2 cm boven de wortel af. Bij hele dikke wortels meer. Ik kort alle wortels in op 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-20 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 3 weken heb je witlof.

Peterselie: Staat op de kruidentuin. Bosje afsnijden voor vers gebruik. Niet te laag snijden. Want dan kan er weer nieuwe groeien.

Tijm: Staat langs het akkerpad bij de bessen struiken. Oogsten voor vers gebruik, naar behoefte.

Honing van de tuin. Bij Jan-Jaap te verkrijgen op de tuin. € 5,00 voor 450gram. € 10,00 voor 1 kilo.

Kadotip: Geef iemand een oogstbon kado ! Een origineel kado. € 19,50 voor 4 weken oogsten. Bij mij te verkrijgen. Zal ze ook standaard op de tuin leggen.

Veel plezier met de oogst. Mocht je nog vragen hebben of iets willen doorgeven dan hoor ik dat graag!

Jan-Jaap Scholten