Het lijkt erop dat de herfst dan toch nog begonnen is. Aan de ene kant was het wel lekker dat warme zonnige weer, maar het regende te weinig. De grote veldjes waar winterrogge gezaaid is, zijn dan ook beregend. De grond onder de groenten was op sommige plekken weer erg droog. Afgelopen dinsdag zei ik tegen Jenny en Harry; als het vrijdag niet voldoende geregend heeft, ga ik de groenten weer beregenen. Gelukkig is het wat gaan regenen. Het gaat de goed kant op. Afgelopen vrijdagnacht was er kans op nachtvorst. Ik heb toen alle nachtvorstgevoelige groente afgedekt met vliesdoek. Te weten, groenselderij, snijbiet, Nieuwe Zeelandse spinazie, dille, rucola, raapsteel, bindsla en de 2 rijen sperziebonen. Het was wel even een klusje, maar is toch de moeite waard als we deze groenten nog even kunnen oogsten. Ik had een thermometer op het land gezet. Het had net niet gevroren. Het was 0,2 graden geworden. Zaterdag heb ik de doeken er afgehaald.

2018 10 26 palmkoolJe vraagt je misschien af; wanneer beginnen we met de prei of spruiten of boerenkool? Nou deze groenten kunnen goed tegen de vorst, dus het is slimmer om eerst zoveel mogelijk de vorstgevoelige groenten op te eten. Dan hebben we met zijn allen meer. Echter in het belang van de variatie zal ik dan toch beginnen met het vrijgeven van de prei. En de palmkool doe ik er nu dan ook bij.

We oogsten alleen de onderste grote bladeren. Dan kunnen de kleinere nog wat groter groeien. Palmkool heet in Italie Cavolo nero. Tot in de 19e eeuw werd deze groente in Nederland geteeld, daarna is zij in ons land in vergetelheid geraakt. Deze groente is een familielid van onze boerenkool, gladder blad en witte nerven zijn de kenmerken van dit product. De bladeren dienen iets langer gekookt te worden dan boerenkool. De bladeren van nerven ontdoen en daarna blancheren alvorens kort te roerbakken in olijfolie is een heel geschikte manier om een mooi groente garnituur te serveren. Het is een kool met een verfijnde smaak, milder dan de andere kolen. Het kan natuurlijk in een stamppot worden verwerkt. Echter er zijn ook mooie, voornamelijk Italiaanse, recepten. Vaak maaltijdsoepen, waarvan ribollita top is. Palmkool wordt veel in het Italiaanse Toscane gegeten, onder meer met knoflook en ui. Op internet zijn vele recepten te vinden.

2018 10 26 pompoenenWe hebben in verband met de toenemende kans op vorst de kar met pompoenen leeg gemaakt. Als het echt gaat vriezen, gaan ze kapot. Een deel van de pompoenen gaan naar de boerderij de Haverkamp in Colmschate. Zij bestellen elk jaar weer biologisch plantgoed voor de Nieuwe Akker en ik mag een aantal landbouwwerktuigen van ze lenen. Wel zo aardig om wat terug te geven.

Jenny en Harry hebben de pompoenen 1 voor 1 schoongeborsteld en in kisten in de aanhangwagen gedaan. Met de aanhangwagen achter de tractor,heb ik de pompoenen naar de Haverkamp gebracht. Ik wilde mest voor de bessenstruiken en frambozen hebben en kon toen mooi op de terugweg langs boer Berry, mest halen. Wat een beestenboel daar! Toen ik het erf op reed sloegen gelijk 2 ganzen aan. Een groot varken lag op stro in een kraal. Kippen scharrelden rond het varken. En paardenhoofden staken door de staldeuropeningen.

I2018 10 26 jonge kattenk parkeerde even de tractor en gelijk sprongen er jonge katten op de motorkap. En er waren koeien natuurlijk. Mooie Brandrode runderen. Ik vind dieren leuk, maar die vragen ook veel verzorging. Toen ik aankwam, moest de boer snel weg. Er was een koe door het prikkeldraad gegaan! Gelukkig kon ik mijzelf redden met de mest laden en met een volle aanhangwagen reed ik terug naar de Nieuwe Akker.

Te oogsten

Prei: Staat helemaal rechts op de tuin. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Palmkool: Staat rechts. Tussen de overige koolsoorten. Alleen de onderste grote bladeren plukken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Chinese kool: Staat op rechter gedeelte. Bij de kolen. Dit ras is een slank en open type. Oogsten door onder door te snijden. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Groenlof: Kan je goed ook goed stamppot van maken, a la andijvie. Staat op linkergedeelte, achteraan. Loop het paadje naar de wortels in en volg dan het paadje verder naar de groenlof. We oogsten om te dunnen! Dus alleen een krop nemen die dicht tussen 2 planten in staat. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Bindsla: Staat helemaal rechts op de tuin. Vooraan. Zit wat luis op. Krop uitzoeken en onder doorsnijden. 1 per volwassene.

Snijbiet: Staat helemaal rechts op de tuin, vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.

Pastinaak: Op het linker gedeelte. Oogsten met een spitvork. Vooraan beginnen. Ongeveer 300 gram per volwassene. Loof mag je op het lege bed laten.

Knolselderij: Staan helemaal rechts op het land. Knol uitzoeken en dan met een groot mes ruim onder de knol door, de wortels doorsnijden. Dan knol aan loof uit de grond trekken. Richthoeveelheid: Ongeveer 1 per volwassene.

Sperzieboon. Haricot vert en gewoon type. Ze staan helemaal rechts op de tuin. In de linker rij kan je ook sperziebonen plukken. Richthoeveelheid ongeveer 200 gram per volwassene.

Rode biet: Bordje staat vlak bij de handpomp. Biet(en) uitzoeken en onderaan bij het loof pakken en voorzichtig uit de grond trekken. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Zomerwortels: Staan vlak bij de pomp. Je moet eerst een stuk naar achteren lopen. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Rucola: Staan helemaal rechts op de tuin. Zie bordje. Oogsten door een bosje af te snijden. Richthoeveelheid: 1 bosje per volwassene.

Dille: Jonge plantjes. Heeft zichzelf uitgezaaid. Staat op de oude plek; rechts van de snijbiet. Oogsten door wat blad af te snijden. 1 bosje per volwassene.

Peterselie: Staat helemaal rechts op de tuin. 20 meter naar achteren. Achter de dille Plukken naar behoefte. Oogsten door af te snijden.

Voor de liefhebber

Witlof” Staat achter de groenselderij, rechts naast de grote tunnelkas. Steek een aantal witlof planten uit. Snij het loof vanaf 2 cm boven de wortel af. Ik kort alle wortels in op ongeveer 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-18 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 4 weken heb je witlof.

Aubergine: In de grote kas, linker rij. Alleen grote vruchten(vanaf 200gr) nemen! Oogsten door steel van de vrucht door te knippen met een snoeischaar. Zolang de voorraad strekt.

Groenselderij: Staat gelijk rechts naast de grote kas. Zie bordje. Is het broertje van de bleekselderij. Hij is wat sterker van smaak dan de bleke variant. Groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden. 1 per volwassene.

Pompoen. Butternut en/of Hokkiado. Liggen in de kleine tunnelkas. Hoeveelheid; Ongeveer 1 kg/volwassene. Jaarabonnement-houders mogen meer om thuis op te slaan!

Raapstelen: Staan helemaal rechts op de tuin. Achter de nieuwe rucola. Worden al groot. En wat vezeliger. Oogsten door bosje uit de grond te trekken of afsnijden. 1 bosje per volwassene.

Vleestomaat. Zijn behandeld met kopersulfaat. In de grote tunnelkas. Rechter rij. Voorzichtig plukken. Niet trekken. Richthoeveelheid ongeveer 250 gram per volwassene.(1 grote tomaat). Zolang de voorraad strekt. Voor consumptie, de tomaten eerst goed wassen met water!

Kerstomaat: Zijn behandeld met kopersulfaat. Staan in de grote tunnelkas. Dus de kleine tomaatjes in de linker rij. 6 per volwassene. Zolang de voorraad strekt. Voor consumptie, de tomaten eerst goed wassen met water!

Puntpaprika: We gaan toch ook maar de groene oogsten. Staan rechts in grote tunnelkas. Voorzichtig met een snoeischaar de dikke stengel van de vrucht doorknippen. Oppassen met de planten. Takken breken makkelijk af! 1 paprika per volwassene. Zolang de voorraad strekt.

Nieuw Zeelandse spinazie: Staat op rechter gedeelte van de tuin, achter de snijbiet. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je zowel de volgroeide bladeren als de jonge stengel-toppen. Je mag ook halve takken afsnijden en dan later de blaadjes eraf halen. Dit “snoeien” is ook beter voor de plant. Zij verjongt zich dan waardoor je jonger en dus zachtere blad krijgt. Ongeveer 300 gram per volwassene. Ja mag meer, tot een kilo.

Honing van de tuin: Bij Jan-Jaap te verkrijgen of te bestellen. Zet ik dan klaar op de tuin. € 5,00 voor potje van 450 gram.

IESSEL cider: Bij Jan-Jaap te verkrijgen of te bestellen. Zet ik dan klaar op de tuin. € 5,00 voor fles van 0,5 liter.


Jan-Jaap Scholten