We zijn begonnen met het onderhouden van de knotwilgen. Elk jaar wordt de helft van de wilgen geknot. Omdat het nog een beetje vroeg daarvoor is, maken we de knot niet helemaal kaal, maar laten we wat takken zitten. Het gesnoeide materiaal verwerken we in rillen in de bosrand. Wat weer goede schuilplekken bied voor het natuurleven. De hele dikke takken worden gebruikt voor geriefhout. Bijvoorbeeld voor lange palen. Naast de tractorschuur was een dikke berkenboom omgevallen. Die is inmiddels opgeruimd en verwerkt tot brandhout. En passant heb ik een nieuwe houtopslag gemaakt. Leuk als je dat binnen een halve ochtend kan doen met materialen die je voorhanden hebt; 4 palen, 2 oude ijzeren eggen voor de zijkanten, 2 oude pallets om het droog op te leggen en 3 dunne ijzeren platen om het hout af te dekken.
Het runnen van een grote moestuin is een avontuur. Ik werk met verschillende mensen en zoveel mensen zoveel bijzonderheden, ook soms eigenaardigheden. Het weer zorgt altijd voor verrassingen. De natuur op de tuin is dynamisch en gedraagt zich elk jaar weer anders. Toen ik 12 jaar geleden hier met de Nieuwe Akker begon, op een stuk omgeploegd weiland, teelde ik ander groenten dan nu. En ik teelde ook veel meer sluitkolen, zoals groene kool, spruiten en rode kool. Maar gaande weg de jaren werden er steeds meer sluitkolen aangetast door de koolgalmug. Zij legt eitjes bij de kool en de larfjes die uit de eitjes komen eten aan de groeipunt van de plant. Hierdoor krijg je geen of een vervormde spruit of kool. Ook wel hartdraaierigheid genoemd. Ook in de broccoliteelt heb ik mee gemaakt dat er van een hele kist plantgoed van 177 plantjes er maar 2 stronken lukte! Al dat werk en geen resultaat. De broccoliteelt die wel lukt is de vroege. Die planten we begin april. Dan is de koolmug nog niet actief. Vandaar dat we dus 1 keer een grote centrale broccoli stronk kunnen oogsten en daarna de kleinere zijscheuten. Omdat we gedurende het hele seizoen de plant steeds snoeien blijven er zijscheuten(bimi) groeien. Ook in de rode kool- en spruitenteelt ging het zo dramatisch slecht, dat ik het niet meer wilde telen. Dit seizoen ben ik weer voorzichtig begonnen. Een half teeltbed spruiten en de andere helft rode kool. Een kleine helft van de rode koolplanten heeft misvormingen, een deel heeft gemankeerde kolen en een deel heeft een gave ronde kool. De gemankeerde kolen worden er op het land niet beter op.
Dus heb ik besloten om ze te oogsten. De slechte bladeren hebben we er van af gepeld en omdat ze zo groot zijn hebben we de kool in stukken gesneden, zodat we allemaal rode kool kunnen eten. De verpakte stukken kool liggen klaar in de tent links naast de caravan.
De oproep om de pompoenen op te halen heeft resultaat gehad. Ze zijn nu schoon op. Voor de nieuwelingen die nu net met een jaarabonnement beginnen, zal ik proberen nog wat pompoenen te regelen bij een bevriende teler.
De winterprei is flink groot gegroeid. Helaas komt er nu wat roest in. Dat is een schimmelaantasting dat zich kenmerkt door oranje stippen op het blad. Ik denk dat het zich mede door het warme weer zo heeft kunnen ontwikkelen. We gaan deze week beginnen met prei oogsten. Het aangetaste blad haal je tijdens de oogst eraf. Maar het nog mooie groene blad kan je prima eten. Dat zijn sommigen van ons niet gewend. Dat komt omdat als je het in de winkel koopt soms veel groen eraf gesneden is opdat het goed in een kist past of dat het de handel zo uitkomt. Maar het is dus de kunst om alles wat eetbaar is zoveel mogelijk te gebruiken. De prei is in een voor én in gaten onder in die voor geplant. Dus die zit extra diep in de grond. Hierdoor heeft het een lange witte schacht. Dus meer prei. Je moet daar bij het oogsten wel rekening mee houden! Dus met de spitvork diep en behoedzaam de prei los maken!
Door het zachte weer is de winterpostelein lekker doorgegroeid. Die is nu zo groot dat ze geoogst kan gaan worden. Het is een soort bladgroente. Het heeft een stevige textuur en een knapperige bite. En het heeft een vrij neutrale smaak, waardoor het makkelijk in veel gerechten past. Je eet zowel de stengeltjes als het blad. Je oogst het door de steeltjes af te snijden, ongeveer 2 cm boven de grond. Het mooie is dat de plant daarna weer uitloopt. Op deze manier hebben we de hele winter postelein! Omdat de postelein na het oogsten steeds door ons bijgewerkt moet worden is het fijn als er niet hier en daar een pluk geoogst wordt. Maar dat er aanéénsluitend in een rij postelein gesneden wordt. Alvast dank.Te oogsten
Winterpostelein; Staat in de kleine tunnelkas. Achteraan beginnen met oogsten. Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Je eet zowel de stengeltjes als het blad. Je oogst het door de steeltjes af te snijden, ongeveer 2 cm boven de grond. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er weer nieuwe postelein groeien! Graag aanéénsluitend snijden. (Dus niet hier en daar een plukje. Maar daar waar al gesneden is) Ongeveer 150 gram per volwassene.
Prei: Staat helemaal rechts op het land. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.
Rode kool: Omdat ze zo groot waren, zijn ze in stukken gesneden. Ligt klaar in kisten in de tent links naast de caravan.. Ze zijn gesorteerd in stukken voor 1 volwassene, 2 volwassenen en gezin.
Chinese kool: Staat op rechter gedeelte, achteraan. Pad rechts naast de broccoli in lopen en dan helemaal naar achteren en dan naar links. Dit ras is een slank en open type. Oogsten door onder door te snijden. Richthoeveelheid: 1 Chinese kool per volwassene.
Knolselderij: Staan rechts op het land. Links naast de snijbiet. Knol uitzoeken en dan met een groot mes ruim onder de knol door, de wortels doorsnijden. Dan knol aan loof uit de grond trekken. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.
Groenlof: Staat vlak bij de handpomp, rechts naast de venkel. De smaak ligt ergens tussen die van witlof en andijvie in; een bittertje. Lekker om stamppot of een salade van te maken. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen. Graag luchtgaten in het gewas oogsten (voor uitleg en assistentie zie oogstbericht nr. 38 of vraag Jan-Jaap)
Palmkool: Staat op rechter gedeelte van de tuin. Rechts naast de broccoli. Deze koolsoort is op verschillende manieren te oogsten. Bij de goede manier kun je gedurende het hele najaar blad oogsten. Hierbij moet je wel opletten dat je van onder naar boven oogst; je oogst het oudste blad dus als eerst. En je laat het jonge blad nog zitten. Dat kan dan nog groter groeien! Het hart van de plant laat je sowieso altijd intact! Dus je gaat indien nodig meerdere planten langs om de grootste en onderste mooie bladeren te oogsten. De grote bladeren kan je knippen, snijden of afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.
Groenselderij: Staat helemaal rechts op de tuin, achter de peterselie, zie bordje. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Graag luchtgaten in het gewas oogsten (voor uitleg zie oogstbericht nr. 38 of vraag Jan-Jaap) Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.
Pastinaak. Staat links op de tuin. 20 meter naar achteren. Achter het lage (erwten) gaas. Los steken met een spitvork en daarna onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Ongeveer 300 gr per volwassene. Bij zonnig weer krijgen sommigen (brand)blaren van het blad!! Dan dus eventueel handschoenen en lange mouwen aan doen. Kinderen niet laten oogsten!
Winterwortels: Staan vlak bij de handpomp. Vooraan. Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 250 gram per volwassene.
Nieuwe Zeelandse spinazie: Staat op rechter gedeelte van de tuin, zie bordje vooraan. Is geen echte spinazie maar is qua smaak en gebruik ongeveer gelijk aan echte spinazie. Van Nieuw-Zeelandse spinazie oogst je nu de volgroeide bladeren. Ongeveer 350 gram per volwassene.
Snijbiet: Staat helemaal rechts, vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.
Krulpeterselie: Staat helemaal rechts op de tuin. Paadje inlopen. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene. Je mag 10 bosjes meer oogsten om in te vriezen of te drogen.
Snijselderij: Staat helemaal rechts op de tuin. Paadje inlopen. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene. Je mag 10 bosjes meer oogsten om in te vriezen of te drogen.
Zolang de voorraad strekt;
Rode bieten: Rechts naast de groenlof 15 meter naar achter lopen en dan gelijk na de groenlof naar links. Onderaan vast pakken en uit de grond trekken. 200 gram per volwassene.Broccoli: Staat op rechter gedeelte. In de oksels groeien nieuwe broccolietjes. Mini-broccoli (“Bimi”). 200 gram/volwassene.
Groene tomaat; In de grote kas. Mag je ook oogsten om chutney van te maken. Max pond per persoon.
Rucola: Staat op rechter gedeelte. Pad rechts naast de broccoli in lopen en dan halverwege naar links. Oogsten door blad te plukken of snijden. Een bosje per volwassene.
Jan-Jaap Scholten