Een van de prioriteiten voor de tuin is om op tijd zaaigoed te bestellen. Heb vaak meegemaakt dat als je bij de Bolster, een voor de Nieuwe Akker belangrijke zaadleverancier, pas in het nieuwe jaar besteld, dat sommige zaden niet meer op voorraad zijn. Wat dan weer extra gedoe oplevert om er toch aan te komen. Ik heb eerst de oude zaadvoorraad doorgenomen. Wat is te oud, wat is nog goed. Hoeveel gram is dat? En zo kan ik bepalen wat ik tekort kom en dat bijbestellen.
Ik ben dit jaar geschrokken van de teruggang in het aantal insecten. Besloot toen vrij snel om de insecten extra te helpen. Doordat we biologisch telen en veel meer biodiversiteit hebben dan de giftige onkruidvrije monocultuur landbouw om ons heen, is de Nieuwe Akker een soort safe-haven voor veel dieren en insecten. Een oase in de groene woestijn, waar ze gevarieerd en gezond eten kunnen vinden èn niet onbelangrijk; zich kunnen voortplanten! Daarom telen we bewust bloemen. Zo hebben we dit jaar gezamenlijk phacelia geteeld. En laten we een gedeelte van de niet geoogste groenten rustig in de bloei schieten. En zo kwamen Angelique en Liesbeth, 2 oogstleden en ik, in een gesprek hierover op het idee om meer bloemen te gaan telen. In het verleden heb ik ook wel meer bloemen geteeld, maar stopte hier dan weer mee om dat het te veel extra werk opleverde en dien ten gevolge vaak een onkruid bende werd. Nu gaan we op kleine schaal gezamenlijk bloemen telen, die goed zijn voor de insecten en de tuin opfleuren. En een aantal van die bloemen zijn ook eetbaar. Zodat indien er overvloedig bloemen zijn, er wat geoogst kunnen worden om onze maaltijd op te sieren. Hoe mooi is dat?!
Heb dus o.a. bloemen-zaad besteld. En romanesco-zaad. Uit het groente-voorkeuren onderzoek bleek, dat de bloemkool het meest gewenst is als nieuwe groente. Die is echter zeer lastig te telen op zandgrond. Romanesco lijkt een beetje op bloemkool en schijnt makkelijker te telen. We give it a shot!
Als je pastinaak gaat oogsten, kijk dan even goed waar nog wat in de grond zit. Zag dat er nu op het rechter teeltbed, wat 3 rijen pastinaak heeft, van de middelste rij een paar meter was overgeslagen. Omdat de meeste de neiging hebben om gelijk door te lopen naar waar de spitvork staat, wordt er al snel over de vergeten pastinaak heen gelopen. Die wordt vaak niet meer geoogst. En dat is zonde. Voel desnoods met de spitvork waar nog wat in de grond zit. Het mag dan wel een vergeten groente heten, maar liever niet om deze reden!
Te oogsten;
Schorseneer: Ze staan vlak bij de handpomp, iets naar rechts en dan 15 meter naar achteren. Zie ook de bordjes. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker - en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 250 gram per volwassene.Aardpeer(knolletje): Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Oogsten; vooraan beginnen. Met de greep een hap grond uitnemen en die een stukje naar achteren, waar al gegraven is, omgooien. Zodat je geen grond gooit op waar nog geoogst moet worden. Graag ook de gehele breedte afzoeken. Ongeveer 200 gram per volwassene.
Palmkool en/of boerenkool: Staat op rechter gedeelte van de tuin. Rechts naast de broccoli. Deze koolsoort is op verschillende manieren te oogsten. Bij de goede manier kun je gedurende het hele najaar blad oogsten. Hierbij moet je wel opletten dat je van onder naar boven oogst; je oogst het oudste blad dus als eerst. En je laat het jonge blad nog zitten. Dat kan dan nog groter groeien! Het hart van de plant laat je sowieso altijd intact! Dus je gaat indien nodig meerdere planten langs om de grootste en onderste mooie bladeren te oogsten. De grote bladeren kan je knippen, snijden of afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.
Pastinaak. Staat links op de tuin. 30 meter naar achteren. Los steken met een spitvork en daarna onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Kijk goed waar nog wat in de grond zit! Zodat er niet hele stukken worden overgeslagen. Ongeveer 300 gr per volwassene.
Winterpostelein; Staat in de kleine tunnelkas. Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Je eet zowel de stengeltjes als het blad. Je oogst het door de steeltjes af te snijden, ongeveer 2 cm boven de grond. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er weer nieuwe postelein groeien! Graag aanéénsluitend snijden. (Dus niet hier en daar een plukje. Maar daar waar al gesneden is) Ongeveer 150 gram per volwassene.
Knolselderij: Liggen in een kist in de grote kas. Aan de rechterkant op een pallet. Richthoeveelheid: 1 per volwassene
Prei: Staat helemaal rechts op het land. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.
Winterwortels: Liggen in een kist in de grote kas. Aan de rechterkant op een pallet. Ongeveer 300 gram per volwassene.
Zolang de voorraad strekt
Snijbiet: Staat helemaal rechts, vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.Krulpeterselie: Staat helemaal rechts op de tuin. Paadje inlopen. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.
Snijselderij: Staat helemaal rechts op de tuin. Paadje inlopen. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.
Jan-Jaap Scholten