Het is 1850. Het verhaal speelt zich af in de rechtszaal van het Court of Chancery. De rechtbank der kansen. Er moet uitgezocht worden wie er recht heeft op de erfenis van de Heer Jarndyce. De zaak duurt eindeloos. De rechters en advocaten hebben geen haast. Vooral als het om een zaak met veel geld draait. Want de kosten van hun honoraria wordt betaald uit ….de erfenis. Charles Dickens geeft in het boek Bleak House commentaar op het rechtssysteem van die tijd.

Op het Dickensfestijn in Deventer, speelde ik afgelopen weekend de rechter die na 20 jaar uitspraak doet over wie de erfenis krijgt. Richard Carstone, 20 jaar geleden nog een jongeman, meende dat hij het recht op de erfenis heeft. Ging niet studeren of werken, want hij zou een fortuin krijgen. Na 20 jaar, is hij een ongezonde oudere man tussen hoop en wanhoop geworden vanwege het lange wachten. Hij blijkt na 20 jaar inderdaad recht te hebben op de erfenis. Echter daar is niets meer van over. Het geld is opgegaan aan de kosten van het rechtssysteem. Carstone krijgt een hartaanval en sterft.

Dit jaar heeft Nederland (en Europa) nieuwe landbouw-wetten gemaakt. Met het doel om de negatieve effecten van de landbouw op de natuur te verminderen. Onder andere het uitspoelen van meststoffen naar diepere (grondwater)lagen wil men verminderen. Er zijn regels gemaakt om de teelten minder intensief te maken. Door het introduceren van een wettelijke verplichte teelt van een rustgewas 1 keer in de 4 jaar. Daarnaast wordt je verplicht om in de winter een vanggewas te telen. Op zich geen slechte maatregelen. Alleen de manier waarop je dit moet doen, is voor de kleinschalige teler, op zijn zachts gezegd, erg onhandig. De teeltbedden die in de kleinschalige groente teelt gebruikt worden zijn meestal rond de 1,50 meter breed. Echter de minimale breedte bij de overheid is 3 meter. Als reden kregen we te horen, dat kleiner niet op hun luchtfoto’s zijn te controleren! Ze hebben het ook niet over teeltbeden, maar teelt-stroken. Dat is iets wat je in de akkerbouw tegenkomt. Kortom. Er is geen rekening met ons kleine telers gehouden. En dien ten gevolge passen wij niet in het registratie systeem. Nu kan ik mij in allerlei bochten proberen te wringen om te kijken of ik kan voldoen aan de nieuwe regels. Door bijvoorbeeld niet 1 lang bed van 60 meter tuinbonen te telen. Maar 2 korte naast elkaar. Is niet handig en kost extra werk, maar dan kom je wel dicht in de buurt van een strook van 3 meter breed. Dan nog is het de vraag of dat akkoord is. Mijn teelt bedden zijn namelijk 1,10 breed. Deze regels gelden voor alle niet biologisch gecertificeerde tuin- en akkerbouw bedrijven. Ben je als bedrijf wel biologisch gecertificeerd, dan val je onder de wettelijk vastgestelde regels van de zogenoemde Skal-normen. En heb je geen last van die rare nieuwe regels. Daar hangt echter wel een prijskaartje van zo rond de 1000 euro per jaar. Plus éénmalige inschrijfkosten van ik geloof rond de 600 euro.

Wat gaan we doen ? Ik teel volledig biologisch, maar zonder keurmerk. Kiezen we de weg van de minste weerstand en vraag ik een keurmerk aan? Dat kost de Nieuwe akker dan het eerste jaar 1600 euro en daarna jaarlijks 1000 euro en waarschijnlijk steeds iets meer. Dat zou kunnen betekenen, dat alleen al om deze reden, de prijs van een oogstaandeel met € 15 verhoogt wordt naar € 315 per jaar.

Of proberen we wat aan het onrecht te doen? De wetgever is machtig en de overheid die deze wetten maakt een taai bolwerk, vol met ingegraven belangen, waar je niet of nauwelijks doorheen komt. Je kan het proberen, maar de uitkomst is ongewis, en het kan veel tijd en geld gaan kosten. Net zo als in het rechtssysteem in de tijd van Dickens.

Maar wie weet? Wordt vervolgd!

Op de Nieuwe Akker hebben we altijd flink last van de koolgalmug. Hierdoor is de teelt van sluitkool moeilijk. Dit jaar is ook weer een groot deel van de spruiten aangetast. Er is dus niet zoveel. Ik had de spruiten de laatste tijd niet op de oogstlijst staan om ze te sparen tot de kerst. Daarnaast heb ik nu een kist spruiten via tuinderij de Haverkamp geregeld. In de hoop dat alle liefhebbers nu een maaltje spruiten kunnen eten. Ik heb gezien dat er de laatste tijd toch spruiten geoogst zijn, terwijl het niet op de oogstlijst stond. Als diegene die de afgelopen 6 weken toch geplukt hebben, nu dan geen spruiten nemen, is er misschien toch een eerlijke verdeling. Een mooie kerstgedachte: samen delen. Ik wens je fijne dagen, met veel licht en warmte.

Te oogsten;

Spruiten: Liggen in een kist op de tafel in de tent naast de caravan. 200 gram per volwassene. Kist leeg? Dan kan je ze nog plukken op de tuin. Achteraan, links naast de boerenkool. Diegene die de afgelopen 6 weken spruiten geplukt hebben nemen nu niet!

Winterwortels: Liggen in een kist op de tafel in de tent naast de caravan. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Knolselderij: Liggen in een kist op de tafel in de tent naast de caravan. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Schorseneer: Ze staan vlak bij de handpomp, iets naar rechts en dan 15 meter naar achteren. Zie ook de bordjes. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker - en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Aardpeer(knolletje): Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Oogsten; vooraan beginnen. Met de greep een hap grond uitnemen en die een stukje naar achteren, waar al gegraven is, omgooien. Zodat je geen grond gooit op waar nog geoogst moet worden. Graag ook de gehele breedte afzoeken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Palmkool en/of boerenkool: Staat op rechter gedeelte van de tuin. Rechts naast de broccoli. Deze koolsoort is op verschillende manieren te oogsten. Bij de goede manier kun je gedurende het hele najaar blad oogsten. Hierbij moet je wel opletten dat je van onder naar boven oogst; je oogst het oudste blad dus als eerst. En je laat het jonge blad nog zitten. Dat kan dan nog groter groeien! Het hart van de plant laat je sowieso altijd intact! Dus je gaat indien nodig meerdere planten langs om de grootste en onderste mooie bladeren te oogsten. De grote bladeren kan je knippen, snijden of afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Pastinaak. Staat links op de tuin. 30 meter naar achteren. Los steken met een spitvork en daarna onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Kijk goed waar nog wat in de grond zit! Zodat er niet hele stukken worden overgeslagen. Ongeveer 300 gr per volwassene.

Winterpostelein; Staat in de kleine tunnelkas. Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Je eet zowel de stengeltjes als het blad. Je oogst het door de steeltjes af te snijden, ongeveer 2 cm boven de grond. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er weer nieuwe postelein groeien! Graag aanéénsluitend snijden. (Dus niet hier en daar een plukje. Maar daar waar al gesneden is) Ongeveer 100 gram per volwassene.

Prei: Staat helemaal rechts op het land. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Zolang de voorraad strekt

Snijbiet: Staat helemaal rechts, vooraan. Snijbiet oogst je zoals de naam al zegt; door te snijden. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.

Krulpeterselie: Staat helemaal rechts op de tuin. Paadje inlopen. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.

Snijselderij: Staat helemaal rechts op de tuin. Paadje inlopen. Zie bordje. Oogsten door te snijden. Een bosje per volwassene.



Jan-Jaap Scholten