Vorst We krijgen weer vorst van betekenis. Vrijdagnacht kan het -4 gaan vriezen. Een aantal groenten krijgt het dan moeilijk. Voor de winterwortel is dat voor mij op de grens. Ik zal het zo goed mogelijk afdekken en dan hoop ik dat dat voldoende is. Gelukkig dat de meeste groenten die nu nog op de tuin staan, winterhard zijn. Te weten; schorseneren, pastinaak, spruiten, savooie kool, palmkool, boerenkool en winterprei. De rest van de groente moet beschermt worden en/of krijgt het moeilijk. Ook de winterpostelein in de kleine tunnelkas is winterhard. Het kan aan de buiten kant bevroren raken, maar zal dan ook weer snel ontdooien. Dus als je s 'ochtends vroeg postelein wil oogsten moet je wachten totdat het ontdooit is. Anders oogst je snot. Wanneer het gevroren heeft schijnt bijna altijd de volgende ochtend de zon. Die warmt de kas snel op. Dus dan kan je om 10 of 11 uur wel weer postelein snijden.

Soortgenoten Afgelopen weekend was weer de jaarlijkse CSA-conferentie. Een ontmoetingsplek voor boer(in)en en betrokkenen in de nederlandstalige CSA-wereld. We organiseren het zelf en om de beurt. Deze winter waren de Belgen weer aan de beurt. Het was in Antwerpen. Nog even voor de duidelijkheid. CSA staat voor Community Supported Agriculture. Door de Gemeenschap gesteunde Landbouw. De Nieuwe Akker gebruikt ook de CSA-principes, waarvan een vast bedrag voor het oogstaandeel vooruitbetalen het meest kenmerkend is. Er zijn nu in Nederland zo'n 60 CSA bedrijven. In Belgie een stuk of 50. Ik ga al vanaf 2009, elk jaar. Waarom? Omdat dit de enige plek is waar ik veel soortgenoten kan ontmoeten.

2018 12 13 csa bijeenkomstMensen net zoals ik, die op nul beginnen en dan een tuinderij opzetten. Die zo geloven in hun droom, dat ze bloed, zweet en tranen geven om hun droom te verwezelijken. Er zijn er, die het op moeten geven. Die zie je vaak niet meer terug op de conferentie. Maar die je wel ziet zijn de succesvollen en de die-hards. We zijn blij dat we elkaar weer zien. We zijn soortgenoten. We herkennen elkaar, we begrijpen elkaar, we delen onze ervaringen en verhalen met elkaar, we leren van elkaar, we helpen elkaar. En

s' avonds drinken en dansen we met elkaar! De CSA-conferentie is voor mij dan ook één van de hoogtepunten van het jaar. De volgende CSA-conferentie is misschien bij Deventer in de buurt. Hier zitten inmiddels 3 CSA-bedrijven en het is voor de Belgen nog net te doen kwa reisafstand. Wordt vervolgd.


Groenten Ik zet de mini-pompoenen Sweet dumpling maar even thuis. Veilig vorstvrij. Die komen dan wel weer een zachtere periode op het menu. Je zal je misschien afvragen wanneer we de spruiten mogen gaan oogsten. Nog even geduld. Er zijn namelijk niet zoveel goede spruiten. We hebben een slecht spruiten jaar. Veel spruiten zijn "los" of aangetast. Dus mijn idee is om de spruiten in de week van de kerst vrij te geven. Dat is dan de volgende oogstweek. We hebben ook nog een mooie voorraad rode kolen. Die komen er dan ook bij Kan je eventueel ook voor de kerstmenu's gebruiken. Deze week komen er weer rode bieten op het menu. Ik had nog wat opgeslagen. Ik leg ze klaar in de pipowagen.

Laarzen en klompen Voor als je schoenen schoon wilt houden. In de kleine tunnelkas staan laarzen en klompen voor algemeen gebruik.

Doek Het gaat weer vriezen. Mogelijk wat verder onder het vriespunt. Dat betekent dat de vorstgevoelige groenten weer afgedekt gaan worden. Dus om te oogsten mag je het doek even weghalen, maar daarna dus weer terugleggen.

Handpomp: Is vanwege de vorst afgekoppeld.

Te oogsten

Rode biet: Van normale grootte. Staat klaar in de pipo wagen. Richthoeveelheid ongeveer 250 gram per volwassene.

Savooi kool: Staat tussen de overige koolsoorten. Oogsten door stengel door te knippen of met een groot sterk mes net onder de kool te snijden. Hoeveelheid 1 per volwassene.

Winterpostelein; Staat in de kleine tunnelkas, rechts. Graag vooraan beginnen met oogsten. Voorzichtig tussen de rijtjes stappen! Je pakt met de ene hand wat blaadjes en met de andere snijd je onderaan de steeltjes door. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er nog weer nieuwe groeien. Ongeveer 150 gram per volwassene. Je mag meer! Wel het dubbele.

Knolselderij: Liggen in een kist achter de deur van de pipo-wagen. Richthoeveelheid: Ongeveer 1 per volwassene.

Boerenkool of palmkool. Staat rechts. Tussen de overige koolsoorten. Alleen de onderste grote bladeren plukken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Prei: Staat helemaal rechts op de tuin. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 250 gram per volwassene.

Aardpeer: Staat achter de kruidentuin(Is het omgaasde gedeelte) Graag oogsten achter èn in het verlengde van het houten bordje! Ook onder het “gras” zitten de aardperen! Voorzichtig met een spitvork of greep ruim voor de stengel steken. En de knolletjes uit de grond halen. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Pastinaak: Op het linker gedeelte. Oogsten met een spitvork. Vooraan beginnen. Ongeveer 300 gram per volwassene. Loof mag je op het lege bed achterlaten.

Voor de liefhebber

Winterwortel: Om thuis op te slaan of zo te eten. Staat links op de tuin. Ieder kan zo 5 kilo per volwassene meenemen. Met de spitvork uitsteken. Dus als je een schuurtje of kelder of andere koele plek hebt.... Het beste bewaar je ze met het zand er nog aan. Dan drogen ze niet zo uit. Niet te lang in de koelkast bewaren!

Schorseneren: Staat links op de tuin. Rechts naast de winterwortel. Deze lange zwarte wortel haal je niet zomaar uit de grond. Er zijn 4 rijen. Je graaft eerst vlak naast een buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 250 gram/volwassene.

Groenselderij: Staat gelijk rechts naast de grote kas. Zie bordje. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden. 1 per volwassene.

Snijbiet: Staat helemaal rechts op de tuin, vooraan. Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Graag alle bladeren per plant snijden Niet te laag! Een paar cm. boven de grond. Er moeten nog groeipunten blijven, zodat weer nieuw blad kan groeien. Dan kunnen we nog weer een keer oogsten! Richthoeveelheid: Ongeveer 300 gram/volwassene.

Witlof” Staat achter de groenselderij, rechts naast de grote tunnelkas. Steek een aantal witlof planten uit. Snij het loof vanaf 4 cm boven de wortel af. Ik kort alle wortels in op ongeveer 20 cm. Ik pak een emmer of grote bloempot en leg die op zijn kant. Ik leg een klein laagje aarde in de zijkant van de emmer/pot. En daarop een paar wortels en dan weer een laagje aarde. En dan weer wortels, en weer aarde. Totdat de emmer/pot vol is. Zorg ervoor dat de bovenkant van de wortels op gelijke hoogte zitten. Emmer/pot rechtopzetten en eventueel een klein beetje water geven. Op een warme plek zetten(13-18 °C) en licht weg houden. Bijvoorbeeld door er een bloempot op zijn kop erover heen te doen. Na ongeveer 4 weken heb je witlof.

Groenlof: Staat op linkergedeelte, achteraan. Loop het paadje naar de wortels in en volg dan het paadje verder naar de groenlof. Ziet er niet meer zo florissant uit, maar misschien kan je er nog wat van maken. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Richthoeveelheid: 1 per volwassene.

Rucola: Staan helemaal rechts op de tuin. Zie bordje. Oogsten door een bosje af te snijden. Richthoeveelheid: 1 bosje per volwassene.

Honing van de tuin: Bij Jan-Jaap te verkrijgen of te bestellen. Zet ik dan klaar op de tuin. € 5,00 voor potje van 450 gram.

IESSEL cider: Bij Jan-Jaap te verkrijgen of te bestellen. Zet ik dan klaar op de tuin. € 5,00 voor fles van 0,5 liter.


Jan-Jaap Scholten