Als de rivieren verzadigd zijn en de regen nog steeds komt, stijgt het water, overal. Ik zie nu water staan, waar ik nog niet eerder water gezien heb. En dat water is nu bevroren.

Wat weer bijzondere plaatjes oplevert. Ik ben nu bezig met het bouwen van een pipowagen. Misschien dat mijn volgende project een woonarkje moet worden. Vroeger kwamen dit soort natte omstandigheden wel vaker voor. Maar sinds de ver doorgevoerde ontwatering via sloten, weteringen, beken, kanalen etc. om de landbouwgronden en woongebieden te ontwateren zijn we dit niet meer gewend. Uit de tijd van voor de ontwatering stammen dan ook de namen van de Croddendijk, Spanjaardsdijk, Waterdijk en Oerdijk. Wegen in de omgeving van de Nieuwe Akker. (Spoor)wegen die op een dijkje aangelegd moesten worden omdat ze anders onder zouden lopen. Ook een mooi weetje; Via de Oerdijk werd er Oer, een vorm van ijzerhoudende grond, naar de ijzersmelterijen in Deventer vervoert. Oer ontstaat alleen in gebieden die steeds weer overstromen en waar het ijzer in het stilstaande water kan bezinken. Kortom. Het water is geen vreemde gast in onze gebieden, maar lang weggeweest. Gewassen kon je toen alleen op de hogere, drogere gedeelten telen. Dat deed men dus ook en zo kreeg je na honderden jaren het ontstaan van de zogenaamde kamp-, es- of enkgronden. Onze boerenkool staat op zo’n kampgrond. En loopt dus ook niet onder!

Na het water komt de vorst. Koning winter. Omdat de weersvoorspellingen het over vorst van min 7 hadden besloot ik om de nog in de grond zitten winterwortel er uit te halen. Winterwortel kan namelijk absoluut niet tegen vorst. En deze lage temperaturen maken het met vliesdoek afdekken ook risci. Plus dat de muizen het heerlijk vinden, onder het warme vliesdoek, bij de lekkere wortels. Dus heb ik ze uit de grond gehaald. Zo’n 150 kg wortels. Ik had die in kisten in de grote kas gezet. Maar met die strenge vorst is een dekentje erover niet genoeg. Ik heb toen het volgende verzonnen. Ik wist nog een partij dikke piepschuim platen te liggen.

En heb toen een soort vrieskist om de kisten heen gebouwd. De wortels zijn in een soort slaaptoestand. Die leven dus. En produceren een minimale hoeveel warmte. Door de 10 cm dikke isolatie laag om de wortels heen, blijft die warmte binnen en komt de kou er niet of nauwelijks doorheen. Werkt perfect!

Door de vorst is de grond op de tuin bevroren. Dat betekent dat je even geen groenten uit de grond kunt halen. De winterpostelein moet je in “bevroren” toestand niet oogsten anders wordt het snot. Na een paar uur zon op de kas, ontdooit de postelein en kan het weer. Op het moment staat er echter niet zo veel grote postelein. Ik denk dat het verstandig is om sowieso even niet te oogsten. Dan kan het nog wat groter groeien. Ik haal het nu van de oogstlijst. Het aanbod groente is nu dus even karig. Wil je toch lokale biologische groente, dan kan je terecht bij de boerderijwinkel van de Haverkamp in Colmschate (https://tuinderijhaverkamp.nl) . Of bij de Gouden Pompoen (https://www.goudenpompoen.nl) Die bezorgt het zelfs aan huis!

Ik ga volgende week een midweek weg. Even eruit, mijn kindje de tuin even loslaten. En toevertrouwen aan een goede oppas. Ik kom op vrijdag weer terug. Vandaar dat het nieuwe oogstbericht pas op zaterdag zal verschijnen.

Te oogsten;

Winterwortels: Liggen in een kist in de grote kas. Ongeveer 300 gram per volwassene.

Palmkool en/of boerenkool: Staat op rechter gedeelte van de tuin. Rechts naast de broccoli. Deze koolsoort is op verschillende manieren te oogsten. Bij de goede manier kun je gedurende het hele najaar blad oogsten. Hierbij moet je wel opletten dat je van onder naar boven oogst; je oogst het oudste blad dus als eerst. En je laat het jonge blad nog zitten. Dat kan dan nog groter groeien! Het hart van de plant laat je sowieso altijd intact! Dus je gaat indien nodig meerdere planten langs om de grootste en onderste mooie bladeren te oogsten. De grote bladeren kan je knippen, snijden of afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Onderstaande groenten kunnen door bevroren grond even niet te oogsten zijn!

Schorseneer: Ze staan vlak bij de handpomp, iets naar rechts en dan 15 meter naar achteren. Zie ook de bordjes. Er zijn 4 rijen. We beginnen met de linker - en buitenste rij! Anders wordt het een zooitje. Je graaft aan de linkerkant, vlak naast de buitenste de rij een gleuf van ongeveer 40 cm diep. De grond die er uit komt dan aan de linkerkant van de gleuf leggen! Dan aan de andere kant van de rij, de spitvork vlak naast de schorseneer, loodrecht in de grond duwen en dan de wortel voorzichtig los maken en uit de grond trekken. Sommigen hebben vertakkingen. Ze zijn het best minstens een vinger dik, anders hou je weinig over na het schillen. Ongeveer 250 gram per volwassene.

Aardpeer(knolletje): Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting composthoop lopen. Zie bordje. Oogsten; vooraan beginnen. Met de greep een hap grond uitnemen en die een stukje naar achteren, waar al gegraven is, omgooien. Zodat je geen grond gooit op waar nog geoogst moet worden. Graag ook de gehele breedte afzoeken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Pastinaak. Staat links op de tuin. 30 meter naar achteren. Los steken met een spitvork en daarna onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Kijk goed waar nog wat in de grond zit! Zodat er niet hele stukken worden overgeslagen. Ongeveer 300 gr per volwassene.

Prei: Staat helemaal rechts op het land. Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Zolang de voorraad strekt

Spruiten: Staan op rechtergedeelte van de tuin. Achteraan, links naast de boerenkool. Oogsten door spruiten van de steel te breken. Ongeveer 200 gram per volwassene.


Jan-Jaap Scholten