Er hebben verschillende mensen gereageerd op de vacatures voor vaste vrijwilliger bij de Nieuwe Akker. De eerste gesprekken hebben al plaats gevonden. Het is nog even afwachten of we geschikte kandidaten gaan vinden. Dus de vacatures staan nog gewoon open. Dus als je de Nieuwe Akker wilt helpen, graag de vacature zoveel mogelijk delen! Zie bijlage.

Op de Nieuwe Akker zit het seizoen voor de vaste vrijwilligers er bijna op. De knotwilgen zijn geknot en de vele takken in de houtwal langs de bosrand verwerkt. Volgende week ruimen we de laatste planten in de grote kas op en dan ronden we het seizoen af.

Ik zag afgelopen maandagavond in de weersvoorspelling van het NOS-journaal dat het kon gaan vriezen in het Oosten. Stel dat het -3 wordt. Dan gaat het fout. En voorkomen is beter dan genezen. Ben toen toch maar naar de tuin gegaan om ook de winterwortels af te dekken. Ik ken de weg op de tuin bijna blind.

En met de koplampen van de auto kom je een heel eind. We hebben nu de eerste nachtvorst gehad. Je kan dat goed zien aan het knopkruid wat op de tuin groeit. Zij is zeer vorstgevoelig. Dus als ik dan glazige knopkruid plantjes tref, dan weet ik dat het daar gevroren heeft. Als de vorst eroverheen is gegaan, beginnen we met de oogst van de boerenkool. De boerenkool smaakt dan wat zoeter. Weet je waarom dat is? De plant maakt vanwege de vorst suikers aan. Die dient dan als anti-vries om de plant te beschermen tegen bevriezing! Ook hier geldt met de oogst: alleen de mooie grote onderste bladeren oogsten. De kleinere groeien namelijk nog groter!

We stoppen even met spruiten oogsten. Er is fanatiek geplukt. Jammer dat sommigen ook de kleinere spruiten aan een plant plukken, terwijl er wat verderop nog hele dikke aan de plant zitten. We gingen juist plukken omdat er hele dikke aan de planten zaten. De kleinere groeien nog door! Als ze de kans krijgen.

We beginnen met het oogsten van topinambour. Wat? Topinamboer is ander woord voor aardpeer. Klinkt een stuk minder exotisch.
aardperen.jpg

Topinamboer, of aardpeer, is een knol. De plant van de topinamboer bevat helder gele bloemen. Daarom wordt aardpeer soms ook als sierplant in de tuin gebruikt. Ze zijn familie van de zonnebloem en kunnen tot wel 2 meter hoog worden.Topinamboer is heel eenvoudig te telen: stop een aardpeer in april in de grond en je kunt de hele winter aardpeer oogsten. De plant kan tegen vorst. Vroeger was de topinamboer vanwege zijn teeltgemak heel populair in Nederland, vooral onder de armen. Door de komst van de aardappel werd die een beetje verdrongen. Waarom? Een schil van de aardappel is glad: veel makkelijker te schillen dan de ietwat ‘wrattige’ aardpeer. Aardpeer is op z’n lekkerst in de maanden november tot half maart. Het is licht zoet en nootachtig van smaak. In de bijlagen staat een recept van geroosterde aardperen met pastinaak en pompoen. Eet smakelijk!

Te oogsten:

Snijbiet(16): Je pakt met de ene hand een bosje blad en met de andere snijd je het blad onderaan af. Richthoeveelheid: Ongeveer 250 gram/volwassene.

Peterselie(16): Staat in het verlengde van de snijbiet. Oogsten door te snijden. Bosje per volwassene.

Snijselderij(16): Staat achter de peterselie. Oogsten door te snijden. Bosje per volwassene.

Nieuwe Zeelandse spinazie(16): Helemaal achteraan. Je oogst je zowel de volgroeide bladeren als de jonge stengel-toppen. Maar je mag ook takken van een halve meter snijden en later de blaadjes ervan af halen. Door het afsnijden, snoei je als het ware en gaat de plant zich alsmaar meer vertakken. Ongeveer 350 gram per volwassene. Je mag veel meer.

Prei(20) Vooraan beginnen. Oogsten door met de spitvork de prei eerst diep los te steken. Dan onderaan vastpakken en uit de grond te trekken. Het mooie groen is ook prima om te eten! Ongeveer 200 gram per volwassene.

Knolselderij(23): Graag de knollen met weinig of geen blad eerst oogsten. Met een lang en stevig mes onder de knol door de wortels doorsnijden. Knol(len) uit de grond trekken. Richthoeveelheid; 1 knol per volwassene.

Broccoli(29): Staat op het rechter gedeelte, vooraan. In de oksels groeien ministronkjes, de zogenaamde bimi. Oogsten door te snijden. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Palmkool en/of boerenkool(31,33): Deze koolsoorten zijn op verschillende manieren te oogsten. Bij de goede manier kun je lang oogsten. Hierbij moet je wel opletten dat je van onder naar boven oogst; je oogst het oudste blad dus als eerst. En je laat het jonge blad nog zitten. Dat kan dan nog groter groeien! Het hart van de plant laat je sowieso altijd intact! Dus je gaat indien nodig meerdere planten langs om de grootste en onderste mooie bladeren te oogsten. De grote bladeren kan je knippen, snijden of afbreken. Ongeveer 400 gram per volwassene.

Groenlof(35): Staat achteraan. De smaak ligt ergens tussen die van witlof en andijvie in; een bittertje. Lekker om stamppot of een salade van te maken. Oogsten door met een mes de "krop" onder door te snijden. Hoeveelheid. 1 kleine per persoon. Grote voor 2 personen of meer personen. Graag luchtgaten in het gewas oogsten.

Winterwortels(38): Met de spitvork naast de wortels in de grondsteken en de wortels iets los steken. Wortel onderaan bij t loof pakken en uit de grond trekken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Zomerpastinaak(41): Los steken met een spitvork en daarna onderaan vastpakken en uit de grond trekken. Ongeveer 300 gr per volwassene. Bij zonnig weer krijgen sommigen (brand)blaren van het blad!! Dan dus eventueel handschoenen en lange mouwen aan doen. Kinderen niet laten oogsten!

Winterpostelein: Staat in de kleine tunnelkas. Bladgroente waar je goed een salade van kan maken. Je eet zowel de stengeltjes als het blad. Je oogst het door de steeltjes af te snijden, ongeveer 2 cm boven de grond. Snijden dus en niet trekken s.v.p. Dan kan er weer nieuwe postelein groeien! Graag aanéénsluitend snijden. (Dus niet hier en daar een plukje. Maar daar waar al gesneden is) Ongeveer 150 gram per volwassene.

Aardpeer(knolletje): Staat vlak bij het afdakje/schommel. Daar vandaan naar links richting westen, voorbij de rabarber lopen. Zie bordje. Oogsten; vooraan beginnen. Met de greep een hap grond uitnemen en die een stukje naar achteren, waar al gegraven is, omgooien. Zodat je geen grond gooit op waar nog geoogst moet worden. Graag ook de gehele breedte afzoeken. Ongeveer 200 gram per volwassene.

Zolang de voorraad strekt:

Sperziebonen (13 en 14): Ongeveer 200 gram per volwassene

Rucola(27):Staat achteraan. Oogsten door onderaan vast te pakken en uit de grond te trekken. 1 Bosje per volwassene

Radijs(27): Staat achter de rucola. Mooi radijsje uitzoeken en uit de grond trekken. 6 per volwassene.

Groenselderij(30): Staat achteraan. Is het zusje van de bleekselderij. Het is wat sterker van smaak. Oogsten door ruim onder de stelen, de plant door te snijden of door dikke stelen af te breken. Hoeveelheid; 1 per volwassene of los een aantal stelen.

Groene tomaat; In de grote kas. Mag je ook oogsten om chutney van te maken. Max pond per persoon.


Jan-Jaap Scholten